Art Therapy through the right hemisphere

Art Therapy through the right hemisphere

Γράφει η Θεοδώρα Τσεβά

Κοντοστάθηκα όταν αντίκρισα για πρώτη φορά την θήκη του laptop ενός καλού μου φίλου. Ποτέ δεν την είχα παρατηρήσει ξανά, όσο εκείνη την ημέρα. Ήταν μια διαφήμιση γνωστής εταιρείας αυτοκινήτων, που έδειχνε μια κάτοψη του εγκεφάλου, διαχωρισμένο στα δύο ημισφαίρια. 

Ο εγκέφαλος χωρίζεται στο δεξί και στο αριστερό ημισφαίριο, που είναι υπεύθυνα για διαφορετικές λειτουργίες το καθένα. Το δεξί πραγματοποιεί λειτουργίες που σχετίζονται με την δημιουργικότητα, τα συναισθήματα, την φαντασία, την επικοινωνία, την τέχνη και τον ρυθμό. Ενώ το αριστερό ημισφαίριο, έχει να κάνει με την λογική, τις καθημερινές δραστηριότητες και την στρατηγική. 

Σε μία καθημερινότητα που βράζει στην αγωνία και στους γρήγορους ρυθμούς ζωής, το αριστερό ημισφαίριο κυριαρχεί, ενώ οι λειτουργίες του δεξιού ημισφαιρίου, ξεθωριάζουν και χάνονται με την πάροδο του χρόνου. 

Πηγή: commarts.com

Η θεραπεία της τέχνης ή art therapy, βασίζεται στις λειτουργίες του δεξιού ημισφαιρίου και είναι μια τεχνική που βασίζεται στην ιδέα ότι η δημιουργική έκφραση μπορεί να ενισχύσει τη θεραπεία και την ψυχική ευεξία! Η τέχνη, είτε δημιουργώντας, είτε βλέποντας την, χρησιμοποιείται για να βοηθήσει τους ανθρώπους να εξερευνήσουν τα συναισθήματα τους, να αναπτύξουν αυτογνωσία, να αντιμετωπίσουν το άγχος, να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση και να εξελίξουν τις κοινωνικές τους δραστηριότητες. Η θεραπεία της τέχνης παράλληλα, μπορεί να είναι χρήσιμη σε όσους αντιμετωπίζουν άγχος ή πίεση, μαθησιακές δυσκολίες, PTSD, κατάθλιψη ή όποιον αναζητά απλώς έναν τρόπο να εξερευνήσει τον εαυτό του πιο βαθιά...

Photography

Το δεξί ημισφαίριο ενεργοποιείται με την διάθεση για δημιουργικότητα και τέχνη. Έτσι και η φωτογραφία είναι ένα κομμάτι τέχνης, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως μία εναλλακτική θεραπεία. Η θεραπευτική φωτογραφία, όπως λέγεται, είναι γνωστό ότι μπορεί να έχει θετική επίδραση στην ψυχική υγεία, αλλά και στην μνήμη ή στην λήψη αποφάσεων.

Η Θεραπευτική Φωτογραφία δεν καλύπτει μόνο το κομμάτι της λήψης φωτογραφιών, αλλά παράλληλα περιλαμβάνει και τις υπόλοιπες διαδραστικές δραστηριότητες, όπως είναι για παράδειγμα ο προγραμματισμός της κάμερας, η συζήτηση, η προβολή και η φαντασία στην πραγματοποίηση ενός συγκεκριμένου concept. Με λίγα λόγια, η διαδικασία λήψης των εικόνων είναι εκείνη που κάνει την φωτογραφία θεραπευτική. Η κάμερα, το κλικ και ο κόσμος μέσα από τον φακό, πόσο μάλλον η διαδικασία της ανίχνευσης σκηνών και καταστάσεων για τη λήψη εικόνων.

Η φωτογραφία είναι παράλληλα και ένας τρόπος επικοινωνίας! Όπως είναι γνωστό, η κάθε φωτογραφία κρύβει από πίσω της μία ιστορία. Κυρίως για ανθρώπους που είναι πιο εσωστρεφείς και δυσκολεύονται να εκφραστούν προφορικά, μέσα από τις φωτογραφίες μπορούν να επικοινωνήσουν και να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Η φωτογραφία μας επιτρέπει να βλέπουμε πιο βαθιά και να δίνουμε περισσότερη προσοχή σε ό,τι ακούμε, νιώθουμε, σκεφτόμαστε και βλέπουμε.

Dance

Ένας άλλος τρόπος ενεργοποίησης του δεξιού ημισφαιρίου, είναι μέσα από τον χορό. Είναι ήδη γνωστό το πόσες θεραπευτικές ιδιότητες έχει αυτή η μορφή τέχνης. Η Χοροθεραπεία, όπως ονομάζεται, είναι ευεργετική στην σωματική, αλλά και στην ψυχική υγεία. Πολλές φορές η χορευτική θεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του στρες, την πρόληψη ασθενειών και τη διαχείριση της διάθεσης. Μέσα από τον χορό, το σώμα απελευθερώνει ενδορφίνες. Οι ενδορφίνες είναι αυτό που ονομάζουν “happy hormone”, πρόκειται για μία χημική ουσία που προκαλεί θετική ενέργεια και καλή διάθεση.

Η χοροθεραπεία είναι παράλληλα και ένας τρόπος επικοινωνίας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η κουλτούρα μας βασίζεται στον χορό ως τρόπο έκφρασης, αλλά και διασκέδασης. Πολλοί χοροί, απαιτούν από το “κοινό τους” να συνεργαστούν σε δυάδες ή ομάδες. Για να γίνει αυτό, η αποδοτική επικοινωνία είναι σημαντική για να γίνουν σωστές ενδείξεις, αλλά και για τον συντονισμό των κινήσεων. 

Illustration

Μία άλλη αγαπημένη τέχνη είναι η εικονογράφηση, δηλαδή η ερμηνεία ή η οπτική επεξήγηση ενός κειμένου ή μιας έννοιας. Ένα σχέδιο, λοιπόν, που προορίζεται όχι μόνο για να στολίσει, αλλά και για να ενισχύσει το νόημα! Αυτό κάνει και το illustration του Iain Soumitri, που σχεδιάσε για το YOKE από την Μελβούρνη, και πιο συγκεκριμένα για το κείμενο της Θεοδώρας. Το σχέδιο είναι εμπνευσμένο από μία εικόνα τραβηγμένη το 2019 στη Βαλένθια με προσθήκες στα wall paintings.

Thank you Iain!

more about Iain's work: iainsoumitri.com

Συμπληρωματικά, με όσα συζητήθηκαν παραπάνω για τις ευεργετικές ιδιότητες της τέχνης, η Δήμητρα Μαλλιαρουδάκη έχει ετοιμάσει μία playlist, που μας ταξιδεύει σε precovid περιόδους και αίθουσες μουσείων. Μία playlist, που θα εκτιμηθεί από τους λάτρεις της κάθε τέχνης.

Ευχαριστούμε πολύ Δήμητρα!

Back to blog